Samica Stęszewska (zwana również Samicą) należy do lewobrzeżnych dopływów rzeki Warty. Źródła rzeki do dziś są sporne. Za jej początek uznaje się jeden ze strumieni wypływających w okolicy Ceradza Kościelnego, koło Grzebieniska, na wysokości 78 m n.p.m. Samica Stęszewska łączy się z Kanałem Mosińskim (około 3 km powyżej Mosiny) i razem wpływają do rzeki Warty w pobliżu Rogalinka na wysokości 65 m n.p.m.  .w obrębie Rogalińskiego Parku Krajobrazowego. Pierwotny, końcowy dolny odcinek rzeki wykorzystano do budowy Kanału Mosińskiego. Całkowita długość rzeki wynosi 37,8 km. Powierzchnia zlewni wynosi 182,7 km2.

Rzeka Samica Stęszewska wraz z jej zlewnią znajduje się na obszarze Pojezierza Poznańskiego. Rzeźba powierzchni pojezierza jest wynikiem działalności lodowca skandynawskiego. Krajobraz tu występujący jest lekko falisty, urozmaicony pagórkami moreny czołowej. Krajobraz urozmaicają również malownicze ciągi jeziorne.

Początkowo strumień źródłowy płynie rynną polodowcową, która na pewnym odcinku towarzyszy Ozowi Bukowsko-Mosińskiemu. Następnie wpływa do jeziora Niepruszewskiego (242,0 ha) i kolejno przepływa przez jeziora Tomickie (39,3 ha), Wielkowiejskie (6,9 ha), Witobelskie (101,3 ha) i Łódzko-Dymaczewskie (124,9 ha) położone w Rynnie Stęszewskiej.

Od Stęszewa do ujścia Samica płynie skrajem Wielkopolskiego Parku Narodowego – jedynego na terenie województwa wielkopolskiego parku narodowego. Został on utworzony w 1957 roku i obejmuje swoją powierzchnią 9600 ha. Na jego terenie znajduje się 18 obszarów ochrony ścisłej, a dwa z nich tj. rezerwat „Trzcielińskie Bagno” i rezerwat „Czapliniec” znajdują się na trasie Samicy Stęszewskiej.

Rezerwat przyrody „Trzcielińskie Bagno” to rezerwat ornitologiczny, objęty ścisłą ochroną, który obejmuje obszar bagna i lasu o powierzchni 38,14 ha na terenach wsi Trzcielin. Ochroną objęto tu silnie zarastające jezioro, które jest miejscem lęgowym wielu gatunków ptaków wodnych i błotnych. W 1996 roku teren ten został włączony do Wielkopolskiego Parku Narodowego. Niegdyś znajdowało się tu dość duże jezioro, a obecnie największą powierzchnię zajmują szuwary złożone głównie z trzciny pospolitej, pałki wąskolistnej i wielkich turzyc. Malejące z roku na rok lustro wody pokrywają grążele żółte i grzybienie białe. Bagienny teren jest ostoją bardzo licznych (ponad 60 gatunków) ptaków. Do najciekawszych należą: czajka, czapla siwa, błotnik stawowy, myszołów zwyczajny oraz kania ruda. Z innych zwierząt wymienić należy wydrę – gatunek związany ze środowiskiem wodnym, jeszcze w XIX wieku dość pospolity, a obecnie coraz rzadszy z powodu zanieczyszczenia wód i regulacji rzek.

Rezerwat „Czapliniec” to również obszar ornitologiczny objęty ochroną w 1969 roku ze względu na lęgowiska czapli siwej. Jest to fragment starodrzewu sosnowego leżącego na brzegach jeziora Łódzko-Dymaczewskiego. Nad jeziorem zlokalizowane są także 2 ośrodki wypoczynkowe, znajduje się również przystań wodna Mosińskiego Klubu Żeglarskiego oraz ogólnodostępne kąpielisko.

Nad Samicą Stęszewską i jeziorami przez które przepływa leżą między innymi następujące miejscowości: Niepruszewo, Tomice, Stęszew, Łódź, Stare Dymaczewo i Mosina.

INFORMACJE PRAKTYCZNE:

Przy obecnym niskim stanie wody szlak uciążliwy, dostępny tylko w okresie występowania wyższego poziomu wody tj. wiosną i jesienią. Na trasie występuje wiele przenosek, zwalonych pni drzew i zatorów. W Mosinie, już po połączeniu z Kanałem Mosińskim znajdują się 3 progi wodne. Ze względu na silnie zarośnięte wypływy trzciną trudno również odszukać ujścia rzeki z poszczególnych jezior, przez które przepływa. Rzeka miejscami mocno meandruje i jest bardzo malownicza. Szlak nadaje się dla turystów zaawansowanych – proponowane miejsce rozpoczęcia spływu z jeziora Witobelskiego (północna strona jeziora). Zakończenie spływu w Mosinie (w centrum miasta) lub możliwość kontynuacji płynięcia na rzece Warcie do Rogalinka, Puszczykowa lub Poznania.

Przed rozpoczęciem wędrówki, wskazane jest zapoznanie z informacjami dotyczącymi wykorzystywania danego akwenu jak np. regulamin biomanipulacji.