W mediach o nas

Decentralizacja zamiast centralizacji (06.12.2023)

Prezesa Związku Powiatów Polskich i starostę bielskiego Andrzeja Płonkę zapytaliśmy o oczekiwania wobec nowego rządu, najpilniejsze do realizacji zmiany, ocenę polityki rządu PiS, a także o zdiagnozowanie obecnej i przyszłorocznej sytuacji finansowej samorządów powiatowych.

Jakie oczekiwania wobec nowego rządu, jeśli chodzi o zmiany legislacyjne, mają powiaty? I czy te oczekiwania się różnią w zależności od tego, czy będzie to rząd PiS, czy KO-Trzecia Droga-Lewica?

Andrzej Płonka, starosta bielski, prezes Związku Powiatów Polskich: – Powyborcze oczekiwania powiatów nie są niczym nowym. Już od wielu lat mamy do czynienia z pogarszaniem się otoczenia prawnego w ważnych obszarach funkcjonowania samorządu. Dlatego też to właśnie tam oczekujemy na racjonalne działania legislacyjne. Szczególnie pilne potrzeby interwencji widzimy w dwóch obszarach.

Pierwszym z nich jest system dochodów powiatów. Zależy nam na postulowanym od lat przez Związek Powiatów Polskich przyznaniu powiatom władztwa podatkowego. Ponadto obecnie stanęliśmy przed wyzwaniem, w którym z jednej strony kolejne obietnice wyborcze (bez względu na to, kto utworzy rząd) przekładają się w pewnej części na ograniczenie wielkości dochodów własnych, a z drugiej – część oświatowa subwencji ogólnej już praktycznie w całym kraju przestaje wystarczać na pokrycie oświatowych wydatków bieżących.

Utrzymanie obecnych trendów doprowadzi – w bliższym lub dalszym horyzoncie czasowym – do ograniczenia możliwości realizacji usług publicznych przez powiaty, a zatem niezbędne jest przemyślenie i pilne wdrożenie nowego systemu dochodów jednostek samorządu terytorialnego.

Drugim obszarem jest funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia. Skumulowanie się zaniedbań ostatnich lat i błędnych decyzji podjętych w minionej kadencji doprowadziło do widocznej obecnie niewydolności finansowej szpitali powiatowych.

Jako Związek Powiatów Polskich wspólnie z Ogólnopolskim Związkiem Pracodawców Szpitali Powiatowych oraz przy eksperckim wsparciu Szkoły Głównej Handlowej obrazujemy fakty oraz informujemy kolejno rządzących o tej sytuacji. Jednocześnie czekając z nadzieją nie na pojedyncze zastrzyki finansowe tłumiące na chwilę problem, lecz na systemowe rozwiązania w zakresie właściwego finansowania tego obszaru usług społecznych.

Uważamy, że nie ma już czasu na dalsze dyskusje i uleganie presji poszczególnych środowisk zawodowych – potrzebne są pilne działania korygujące, a wręcz modyfikujące obecny system. Naszym koronnym pomysłem jest utworzenie Lokalnych Centrów Zdrowia w powiatach. Potencjalna większość parlamentarna ujęła ten nasz pomysł w swoim programie. Liczymy zatem na jego wdrożenie.

Ponadto nasze główne obawy dotyczą utrzymania bądź oczekiwanej zmiany dotychczasowego sposobu myślenia o funkcjonowaniu państwa. Do tej pory dominowało myślenie, w którym scentralizowane jest z definicji lepsze, a samorząd jest z góry traktowany nieufnie. W tym obszarze liczymy, że nowa większość parlamentarna odwróci ten trend, a wręcz wróci do pierwotnych zamysłów istoty samorządności. Liczymy na umocnienie jednostek samorządu terytorialnego wszystkich rodzajów. Oczekujemy powrotu do racjonalnego zarządzania na poziomie powiatów, w tym poprzez odzyskanie wpływu na działania służb, inspekcji i straży w powiatach – ich zespolenie.

Pokładamy nadzieję, że jednostki samorządu terytorialnego, w szczególności powiaty, będą w tej kadencji traktowane bardziej partnersko.

Więcej na stronie Portalu Samorządowego

Portal Samorządowy

Redaktor: Tomasz Sikorski
Opublikowano: 6 grudnia 2023