Dookoła powiatowego świata

Gabinet osobliwości

Kunstkamera, panoptikum albo gabinet osobliwości. Tak nazwano kolekcje dzieł sztuki i wszelkich przedmiotów nietuzinkowych, rzadko spotykanych i zwracających uwagę. Popularne szczególnie w XVI i XVII wieku, z czasem stały się zalążkami muzeów. Korzystając z tej samej formuły można przyjrzeć się również przestrzeni  w sąsiedztwie Poznania, zawierającej wiele nieoczywistych miejsc.

Ślady przeszłości
Interesującą przestrzenią dla fanów krajoznawczych smaczków jest Osowa Góra koło Mosiny. Na szczycie stoi 12 potężnych zbiorników. Dowcipni studenci geografii z Poznania nazwali je kubańską bazą okrętów podwodnych, ale tak naprawdę służą zaopatrzeniu w wodę mieszkańców aglomeracji poznańskiej. W pobliżu wprawne oko wychwyci pozostałości niemieckiej stacji radarowej z czasów II wojny światowej. Na miejscu można też zapoznać się z historią kopalni gliny obsługiwanej przez kolejkę wąskotorową. Osowa Góra to nie tylko nazwa wzniesienia, ale i usytuowanej nieco dalej stacji kolejowej. Chętnie odwiedzają ją miłośnicy opuszczonych miejsc, których przyciąga też Ruks-Młyn przy ujściu Samicy Kierskiej do Warty albo ukryta wśród lasów dawna baza wojskowa w Mieczewie. Obecnie obiekt pod nazwą Fort Knox War Zone służy jako arena rozgrywek ASG, laser tag i paintballa.  Na listach nieoczywistych miejsc wysoko plasują się też elewatory zbożowe w Czerwonaku oraz towarzyszący im dawny port rzeczny z żurawiem przeładunkowym. W pobliskich Owińskach uwagę zwraca też pałac rodu von Treskov, największe emocje wzbudza jednak posępny budynek dawnego szpitala psychiatrycznego o ponurej wojennej przeszłości.

Żuraw przeładunkowy w dawnym porcie rzecznym w Czerwonaku (fot. Marcin Deckert)

Upamiętnienia
Wielki pomnik w małej wsi. Tak najkrócej można opisać pomnik Marcina Kasprzaka, który po przemianach ustrojowych trafił z Poznania do niewielkiego Czołowa, miejsca urodzin robotniczego działacza. Jeszcze bardziej okazałe jest upamiętnienie Mikołaja Dobrzyckiego w Bąblinie. Nad klasztornym cmentarzykiem góruje tam strzelisty obelisk, ustawiony ku pamięci majora – bohatera wojen napoleońskich, który ponoć jako duch regularnie pojawia się przy swym grobie. Równie ciekawa historia wiąże się z Kopcem Kościuszki w nieodległym Objezierzu, który podobno usypano wcześniej od jego bardziej znanego, krakowskiego odpowiednika. Zainteresowanie wzbudzają też miejsca pamięci narodowej. I tak w sercu Wielkopolskiego Parku Narodowego turyści odwiedzają mogiły powstańców z 1848 roku, a na skraju lasu między Drzązgowem a Janowem mogą zobaczyć miejsce zrzutu broni z czasów II wojny światowej. Pamiątką masowych egzekucji są groby na Szlaku Pamięci Narodowej w Lasach Palędzko-Zakrzewskich. Równie tragiczne historie opowiada quest „Tajemnice Rożnowskich Lasów” w Puszczy Noteckiej. Niecodzienną formą upamiętnienia rozstrzelanych stanowi instalacja Pamięć Drewna w Kórniku. Tabliczki z nazwiskami ofiar wiszą na podkładach kolejowych, które w czasie egzekucji służyły za kulochwyty.

Za murem
Spacerując Miejską Trasą Turystyczną po prawobrzeżnym Śremie przechodzi się obok solidnego muru z wieżyczką strażniczą. Nie są to pozostałości średniowiecznego zamku, tylko kompleks dawnego więzienia, który zasłynął jako plener filmu „Mój dług”. Z grubego muru zbudowano też niemiecki bunkier przeciwodłamkowy, stojący naprzeciw dawnego dworca w Puszczykowie, oraz polskie i niemieckie schrony w Lubońskim Skansenie Fortecznym Przemysława Maćkowiaka. Obiektem, który w przyszłości ma szansę przyciągnąć zwiedzających, jest dawny schron przeciwatomowy władz wojewódzkich w Puszczykowie.

Figura stolarza przy krześle XL w Swarzędzu (fot. Piotr Basiński)

Ciekawostki
Na eksploratorów z otwartą głową czeka jeszcze wiele lokalnych ciekawostek. Charakterystycznym elementem panoramy Swarzędza jest efektowne Krzesło formatu XL z figurą stolarza, a w Śremie warto poszukać zabytkowej latarni gazowej, której towarzyszy postać Dziewczynki z zapałkami. W lesie koło Zielonki stoi tajemniczy słup o nieznanej funkcji, a nietypowy drogowskaz w kształcie Światowida zdobi rynek w Kostrzynie. Tuż obok w jednej z pierzei rynku wzniesiono współcześnie efektowną Bramę Cechową. Odwiedzając pałac w Biedrusku warto… zejść pod ziemię do tunelu, gdzie w niecodziennym anturażu prezentowana jest ekspozycja na temat historii broni pancernej i samej miejscowości.

Autor: Piotr Basiński

Jest to kolejny tekst publikowany pod nazwą “Turystyczne PLOTki”, w ramach którego co miesiąc przybliżamy ofertę turystyczną gmin wokół Poznania. Kolejne teksty zaplanowano nie tylko na naszej stronie (wszystkie odcinki dostępne TUTAJ) oraz w “Prasowej17”, ale także na łamach informatorów samorządowych gmin członkowskich Poznańskiej Lokalnej Organizacji Turystycznej, na stronach internetowych gmin powiatu poznańskiego i portalu turystycznym www.poznan.travel

Tajemniczy słup w Zielonce (fot. Jacek Cieślewicz)

Redaktor: Tomasz Sikorski
Opublikowano: 22 grudnia 2022