Dookoła powiatowego świata

Gdzie wielcy bywali

Tablice, pomniki, muzea – mijamy je tak często w drodze do szkoły, do pracy czy na zakupy, że stają się dla nas niewidzialne. Zapominamy, że tuż obok nas urodzili się, mieszkali lub gościli ludzie, których znamy ze szkolnych podręczników. Warto ruszyć ich tropem, a historia z nudnego zbioru dat zmieni się w fascynującą przygodę.

Miejscami szczególnie związanymi z wieloma znanymi ludźmi są podpoznańskie rezydencje arystokratyczne. W Rogalinie o Edwardzie Raczyńskim przypomina m.in. pomnikowy dąb jego imienia, a o Edwardzie Bernardzie Raczyńskim – słynny gabinet londyński. Doczesne szczątki obu umieszczono w Mauzoleum Raczyńskich. Wizyty Henryka Sienkiewicza upamiętnia głaz w parku pałacowym, a pokłosiem obecności malarzy (m.in. Jacka Malczewskiego i Leona Wyczółkowskiego) są namalowane w Rogalinie obrazy. Na kartach historii zapisali się również właściciele zamku w Kórniku z Tytusem Działyńskim, założycielem Biblioteki Kórnickiej i Arboretum Kórnickiego, na czele.

Kościół św. Marcelina w Rogalinie (fot. Piotr Łysakowski)

Żołnierze i politycy
W podpoznańskich miejscowościach znaleźć można pamiątki po tych, którzy próbowali zmieniać rzeczywistość za pomocą oręża lub politycznych układów albo próbowali obu tych sposobów. Postać Krzysztofa Arciszewskiego, urodzonego w Rogalinie, przypomina tablica w tamtejszym pałacu. W Śremie stoi pomnik i popiersie Józefa Wybickiego, właściciela pobliskich majątków Psarskie i Manieczki.

W pałacu w Chludowie upamiętniono Romana Dmowskiego, dawnego mieszkańca tego miejsca. Wędrując Szlakiem Letniska Puszczykowo można zobaczyć willę, która należała niegdyś do Cyryla Ratajskiego, a na Obornickim Szlaku Tajemnic znajduje się głaz upamiętniający owacyjne przywitanie Ignacego Jana Paderewskiego w czasie jego podróży do Poznania. Wizyta pianisty i polityka zainicjowała powstanie wielkopolskie, którego dowódcą był gen. Józef Dowbor Muśnicki, patron Muzeum Powstańców Wielkopolskich w Lusowie.

Śladem twórców
Jednym z najwybitniejszych literatów odwiedzających Wielkopolskę był Adam Mickiewicz, który gościł m.in. w Pałacu Jankowice oraz w Łukowie, o czym przypomina tamtejsza Izba Pamięci Adama i Franciszka Mickiewiczów. Wieszcz mieszkał również w pałacu w Objezierzu, w którym gościło wiele innych znakomitości, m.in. Paweł Edmund Strzelecki i Józef Ignacy Kraszewski.

Popularnością cieszył się również dwór w Wierzenicy – siedziba Augusta Cieszkowskiego. Jego znamienitych gości można poznać, wędrując pobliską Aleją Filozofów, na której nie bez powodu znajduje się wzgórze noszące imię Zygmunta Krasińskiego. Niedaleko Poznania urodziły się dwie wybitne postaci świata kultury:Wisława Szymborska (przypomina ją ławeczka na promenadzie jej imienia nad Jeziorem Kórnickim oraz sala Szymborskich w Izbie Pamiątek Regionalnych w Bninie) oraz Wojciech Bogusławski (ławeczka w Suchym Lesie).

Pałac Jankowice (fot. Tomasz Koryl)

Duchowieństwo
Oryginalnego pomnika-ławeczki w Luboniu doczekał się też Edmund Bojanowski. Osobę ojca Mariana Żelazka przypomina muzeum jego imienia w Chludowie oraz głaz pamiątkowy i tablica w rodzinnym Palędziu. W Śremie króluje pamięć księdza Piotra Wawrzyniaka – przypomina o nim izba pamięci, quest, pomnik,tablice pamiątkowe,ławeczka przy promenadzie nad Wartą (w pobliżu na innej ławeczce „przysiadł” Heliodor Święcicki) oraz dom rodzinny w pobliskiej Wyrzece. Z Bukiem związanych było dwóch wybitnychduchownych: biskup Jan Lubrański, który zmarł w dawnym pałacu biskupim oraz Stanisław Reszka – dyplomata i humanista, narrator questuOrzeł i Reszka w Buku.

W podróży
Zdaniem historyków cesarz niemiecki Otton III w czasie swej pielgrzymki do Gniezna zatrzymał się w grodzie na Półwyspie Szyja w Bninie. W pobliskim zamku kórnickim gościł sam Henryk Walezy, zmierzający na swą koronację. W wyniku wizyty innego sławnego Francuza studnię w Wielkopolskim Parku Narodowym nazwano od jego imienia Studnią Napoleona. W Owińskach cesarz przeprawiał się przez Wartę, podziwiał sędziwy dąb Bartek i… o mały włos nie utracił życia w zamachu.

Warto wymienić również Charlesa de Gaulle’a, który odwiedził Pałac Jankowice, oraz cesarza Niemiec Wilhelma II, marszałka Francji Ferdynanda Focha i króla Rumunii Karola II, którzy przebywali w Pałacu Biedrusko.Dziś Śladami podróżników dookoła Poznania wędrują posiadacze specjalnego Paszportu Podróżnika, odwiedzając pałac w Rogalinie (siedzibę Edwarda Raczyńskiego), Muzeum – Pracownię Literacką Arkadego Fiedlera w Puszczykowie, zamek w Kórniku z kolekcją osobliwych pamiątek z wyprawy Władysława Zamoyskiego na Antypody oraz muzeum im. ojca Żelazka w Chludowie.

Autor: Piotr Basiński

Studnia Napoleona (fot. Piotr Łysakowski)

Jest to kolejny tekst publikowany pod nazwą “Turystyczne PLOTki”, w ramach którego co miesiąc przybliżamy ofertę turystyczną gmin wokół Poznania. Kolejne teksty zaplanowano nie tylko na naszej stronie (wszystkie odcinki dostępne TUTAJ) oraz w “Prasowej17”, ale także na łamach informatorów samorządowych gmin członkowskich Poznańskiej Lokalnej Organizacji Turystycznej, na stronach internetowych gmin powiatu poznańskiego i portalu turystycznym www.poznan.travel

Redaktor: Tomasz Sikorski
Opublikowano: 9 kwietnia 2021