Akcja Społeczna dla samorządów „Przejrzysta Polska”

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej (FRDL) wraz z partnerami od 2004 r. prowadzi Program „Przejrzysta Polska”. Jego celem jest promowanie uczciwości i skuteczności w samorządach przyczyniające się do poprawy jakości życia publicznego oraz do pobudzania aktywności obywatelskiej. (Projekt zainicjowany w 2003 roku przez Gazetę Wyborczą, Polsko-Amerykańską Fundację Wolności i Fundację im. Stefana Batorego, we współpracy z Bankiem Światowym i Centrum Edukacji Obywatelskiej. Realizatorem projektu byłą Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej).
Akcja dla samorządów („Akcja”) polega na opracowaniu, wdrożeniu oraz przestrzeganiu procedur postępowania związanych z sześcioma zasadami dobrego rządzenia: przejrzystości, przeciwdziałania korupcji, partycypacji społecznej, przewidywalności, fachowości i rozliczalności. W ramach poszczególnych zasad realizowane są konkretne zadania usprawniające pracę jednostek samorządu terytorialnego (zadania w ramach zasad zostały podzielone na obligatoryjne i fakultatywne).
6 zasad :

• Przejrzystość – celem zasady jest ułatwienie mieszkańcom dostępu do usług świadczonych przez Powiat.
• Przeciwdziałanie korupcji – celem zasady jest opracowanie i stosowanie kodeksu etycznego będącego zbiorem wartości i zasad, jakimi kierują się pracownicy urzędu, a także nieustająca edukacja pracowników w zakresie stosowania kodeksu.
• Partycypacja społeczna – celem zasady jest opracowanie programu współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi, zadanie to jest realizowane z udziałem organizacji pozarządowych.
• Przewidywalność – celem zasady jest skutecznie informowanie społeczeństwa o głównych założeniach rozwojowych Powiatu.
• Fachowość – celem zasady jest zagwarantowanie równego dostępu do stanowisk pracy i weryfikacja kandydatów na pracowników w oparciu o kryterium fachowości oraz zgodnie z ustawą o pracownikach samorządowych
• Rozliczalność – celem zasady jest umożliwienie mieszkańcom uzyskania informacji o projekcie oraz realizacji budżetu na rok

6 zasad – Zadania wdrożone w Starostwie Powiatowym w Poznaniu

Do udziału w Programie zgłosiło się blisko 800 jednostek samorządu terytorialnego (gminy i powiaty) z całej Polski. W roku 2005 Akcję „zaliczyło” ponad 400 jednostek, 127 kontynuowało uczestnictwo do 2007 wdrażając kolejne zadania.

W kolejnych latach system Akcji przekształcony został w Forum wymiany doświadczeń między jednostkami samorządu terytorialnego tworząc platformę współpracy skupiającą najbardziej aktywne, wytrwałe oraz najbardziej zaawansowane we wdrażaniu 6 zasad akcji samorządy. W roku 2008 zaproponowano uczestnikom Akcji dla samorządów „Przejrzysta Polska” system Certyfikacji. Powiat poznański znalazł się w grupie ponad trzydziestu jednostek samorządowych, które zostały poddane audytom wdrożonych zadań modelu „Przejrzystej Polski” prowadzonym przez ekspertów FRDL oraz w ich wyniku uzyskały certyfikaty.

Ponadto w ramach Akcji przeprowadzono także konkurs na najbardziej przyjazny Biuletyn Informacji Publicznej, a nasz BIP został laureatem pierwszej nagrody. Eksperci przyjęli 5 kryteriów punktacji: zakres udostępnianych informacji, kompletność udostępnianych informacji, aktualność udostępnianych informacji, łatwość wyszukiwania informacji oraz przyjazna organizacja udostępniania informacji.

Aktualnie w ramach Akcji Społecznej dla Samorządów „Przejrzysta Polska” nie realizuje się szczególnych programów czy działań, lecz samorządy, uczestnicy Akcji pracują w oparciu o wdrożone procedury, które nierozerwalnie wkomponowane zostały w cykl życia instytucji.
Na uwagę zasługuje także fakt, iż doświadczenia Akcji dla samorządów, z uwagi na ich szczególne znaczenie dla funkcjonowania społeczności lokalnych, zaczęto również propagować wśród zaawansowanych samorządów innych krajów (m.in. Ukrainy, Gruzji, Bułgarii, Rumunii, Kazachstanu i krajów bałkańskich). W niektórych z tych krajów podjęto pilotażowe działania w ramach wdrażania zasad „Przejrzystej Polski”.