Relacje

Debata o wolności

„Wolność kocham i rozumiem, wolności oddać nie umiem…” – debata o wolności i demokracji odbyła się w Narodowe Święto Niepodległości w Poznaniu.

11 listopada Polska świętowała 103. rocznicę odzyskania niepodległości. W Poznaniu chcieliśmy obchodzić to święto, przypominając o fundamentalnych wartościach demokratycznych, jak wolność, równość, sprawiedliwość, ostatnimi laty coraz bardziej tłamszonych i stopowanych przez sytuacje rozgrywające się na scenie politycznej. Transmisję debaty ze studia telewizyjnego w Sali Białej Urzędu Miasta Poznania było można zobaczyć w czwartek, 11 listopada, o godz. 20:00 w TVN24 i bezpłatnie na platformie TVN24 GO.

W Dzień Niepodległości Poznań stał się areną narodowej debaty na rzecz demokracji. – Wśród kluczowych zagadnień spotkania, obok łamania przez obecną władzę konstytucji, destabilizacji instytucji państwowych, niszczenia trójpodziału władzy, propagandy, znalazły się też wszechobecna ideologizacja wiary, sojusz tronu z ołtarzem i szerzący się legalizm, który coraz częściej zastępuje ewangelizację – pisała Marta Kaźmierska z „Gazety Wyborczej”.

Rozmówcami w debacie byli dominikanin i publicysta Tomasz Dostatni, reżyserka Agnieszka Holland, byli prezydenci Bronisław Komorowski i Aleksander Kwaśniewski, specjalista z teorii i filozofii prawa prof. Marcin Matczak oraz historyczka i specjalistka z dziedziny stosunków polsko-niemieckich prof. Anna Wolff-Powęska. Dominikanin i pomysłodawca projektu Wolność Kocham i Rozumiem, Nikodem Brzózy, który wprowadził uczestników do tematyki dyskusji, zachęcał do odpowiedzi na pytanie, jak obronić polską demokrację i co zrobić, by nasze społeczeństwo było zdolne do dialogu, kompromisu i empatii. Rozmowę prowadziła Karolina Lewicka, dziennikarka Radia TOK FM.

Na potrzeby projektu Wolność Kocham i Rozumiem zaproszeni goście wcześniej przygotowali manifesty skupione wokół tematu wolności. Agnieszka Holland napisała orędzie o ojczyźnie, patriotyzmie i demokracji:

Czy patriotyzm to niechęć do innych, wsobna swojskość, strach przed zmianą, przed otwarciem się, czy poczucie przynależności do wspólnoty, obejmującej nie tylko miejsce urodzenia, lecz także kontynent i planetę, ludzi mówiących tym samym językiem i tych o innym kolorze skóry i innej historii? Czy patriotyzm oznacza podziały, czy łączenie? Czy może oznaczać odpowiedzialność za bliźnich, za inne niż ludzie istoty, za rośliny, pejzaże, budowle, dzieła sztuki?

Profesor Matczak w swoim przesłaniu opowiada o wolności obywatelskiej i zagrożeniach ze strony autorytaryzmu oraz przestrzega: Zapomnieliśmy, że są dwie wolności – zapomnieliśmy zwłaszcza o wolności „do”, skupiając się na walce o wolność „od”. I wywalczyliśmy ją jako wspólnota. Ale kiedy już ją wywalczyliśmy, okazało się, że otacza nas pustka wolności – wielka przestrzeń, w której można zrobić wszystko, a w której jedni nie mają za co, a inni nie wiedzą, po co.

Podsumowanie stanu polskiej demokracji opisuje prof. Andrzej Zoll: Stwierdzam, że demokrację traktuje się jako fundamentalną metodę działania, która ma w najwyższym stopniu zabezpieczyć realizację w państwie podstawowych zasad odnoszących się do praw człowieka, a więc ochronę godności, jego wolności i równości. Ma zagwarantować także możliwie sprawne funkcjonowanie państwa. W Polsce mamy obecnie stan, który wskazuje, że od kilku lat odchodzimy – i to w znacznym stopniu – od zasad charakteryzujących demokrację. W ustroju tworzonym przez obecną władzę występują już dziś przeważająco cechy charakteryzujące system autorytarny. […] Nie można dzisiaj uważać Rzeczypospolitej Polskiej za demokratyczne państwo prawa.

Inicjator projektu Wolność Kocham i Rozumiem, dominikanin Nikodem Brzózy, czyni rachunek sumienia Kościoła Katolickiego, podejmując m.in. problem sojuszu tej instytucji z państwem, niszczenia demokracji, braku porządku instytucjonalnego i wykluczania grup mniejszościowych z walki o swoje prawa. Przyznaje w swoim wywodzie, że rolą chrześcijaństwa jest inspirowanie sumień, a nie panowanie nad nimi. W dzisiejszej Polsce nie zawsze głoszona formuła wiary tworzy wystarczającą przestrzeń dla wolności, przekonań wiernych i społecznej debaty.

Szersze wyrażanie idei prezentowanej w projekcie Wolność Kocham i Rozumiem można w całości przeczytać TUTAJ. Organizatorem debaty była Fundacja Malta, a producentem wykonawczym Estrada Poznańska. Wydarzenie patronatem objęli Jacek Jaśkowiak – Prezydent Miasta Poznania, Marek Woźniak – Marszałek Województwa Wielkopolskiego, i Jan Grabkowski – Starosta Poznański.

Cała debatę można obejrzeć na stronie TVN24 TUTAJ.

© TVN S.A.
Realizacja: Fundacja Malta
Wystąpili: Tomasz Dostatni op, Agnieszka Holland, Bronisław Komorowski, Aleksander Kwaśniewski, prof. Marcin Matczak, prof. Anna Wolff-Powęska, Jan Grabkowski, Jacek Jaśkowiak, Marek Woźniak
Wprowadzenie i scenariusz debaty: Nikodem Brzózy op
Prowadzenie: Karolina Lewicka
Organizator: Fundacja Malta
Producent wykonawczy: Estrada Poznańska
Projekt zrealizowany przy wsparciu finansowym: Miasto Poznań, Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego, Powiat Poznański
Partner: Tygodnik Powszechny, TVN
Partnerzy medialni: TOK FM, wyborcza.pl, IKS, kultura.poznan.pl, Kultura u Podstaw
Podziękowania dla Pani Anny Łyszkiewicz za wyrażenie zgody na wykorzystanie utworu Chłopców z Placu Broni „Kocham Wolność”.