Relacje

Pamiętajmy także i my…

– Tak, właśnie to, że to już spokój. Koniec. Po wszystkim. Dwieście tysięcy ludzi leży pod gruzami. Razem z Warszawą – pisał Miron Białoszewski w swoim „Pamiętniku z Powstania Warszawskiego”. 1 sierpnia mija 80. rocznica wybuchu tego jednego z najbardziej dramatycznych momentów w historii naszego kraju.

– Jubileuszową, 80. rocznicę Powstania Warszawskiego będziemy obchodzić wyjątkowo uroczyście w wielu miejscach pamięci. Ale szczególnie cieszę się, że będziemy mogli, po paru latach przerwy, oddać cześć bohaterom z 1944 roku w niezwykłym miejscu – w Parku Akcji „Burza” na pięknie odnowionym Kopcu Powstania Warszawskiego, zbudowanym po wojnie z gruzów zniszczonej Warszawy. Zmieniony w tym roku w przyjazny park, w którym chce się spacerować i zadumać nad losem miasta. Zielony, przyciągający także najmłodszych mieszkańców Warszawy, którym o Powstaniu będziemy musieli dopiero opowiedzieć – mówi prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski.

Powstanie Warszawskie przede wszystkim kojarzy się ze stolicą i jej historią. To jednak wydarzenie, które cały czas przemawia do wyobraźni wszystkich Polaków i sprawia, że każdego roku, 1 sierpnia o godzinie 17.00 – tak zwanej godzinie W – kraj na moment się zatrzymuje, by oddać hołd tym, którzy stanęli do nierównej walki o wolność. W tym gronie nie zabrakło również mieszkańców innych regionów, w tym Wielkopolski. Wielu z nich trafiło do stolicy w pierwszych miesiącach wojny, kiedy to okupanci robili miejsce dla sprowadzanych z różnych zakątków Europy Niemców „etnicznych”. W ramach tej akcji część Poznaniaków i Wielkopolan trafiło do Generalnej Guberni, a przede wszystkim do Warszawy.

I oni też stanęli do walki. Najbardziej znanym poznańskim powstańcem warszawskim był Henryk Czapczyk, późniejszy legendarny piłkarz Warty i Lecha. Takich jak on było jednak zdecydowanie więcej. Wielu z nich poległo. Podobnie jak 200 tysięcy innych osób. Nic też dziwnego, że ze względu na tragiczne skutki Powstania, w szczególności olbrzymie straty ludzkie, kwestia zasadności decyzji o rozpoczęciu zrywu pozostaje nadal przedmiotem debat i intensywnych dyskusji. A te straty były ogromne, także te materiale. Na skutek walk powstańczych oraz systematycznego wyburzania miasta przez Niemców większość zabudowy Warszawy legła w gruzach. Miasto niemal przestało istnieć…

Przypomnijmy, że Powstanie Warszawskie było wymierzone militarnie przeciw Niemcom, a politycznie przeciw ZSRR oraz podporządkowanym mu polskim komunistom. Dowództwo Armii Krajowej planowało samodzielnie wyzwolić stolicę, jeszcze przed wkroczeniem Armii Czerwonej, licząc, że uda się w ten sposób wzmocnić międzynarodową pozycję rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie oraz powstrzymać realizowany przez Stalina proces podporządkowywania i sowietyzacji Polski. Po wybuchu powstania Armia Czerwona wstrzymała ofensywę na kierunku warszawskim, a radziecki dyktator konsekwentnie odmawiał udzielenia powstaniu poważniejszej pomocy.

Tegoroczne obchody rocznicy wybuchu Powstania będą wyjątkowe, choćby ze względu na ich okrągłą rocznicę. Zaplanowano również wiele wydarzeń im towarzyszącym. Jednym z najważniejszych będzie premiera płyty Moniki Brodki pt. „WAWA”. Do nagrania tego albumu wokalistkę zaprosiło Muzeum Powstania Warszawskiego. Artystka i laureatka Fryderyków objęła rolę kuratorki oraz dyrektorki artystycznej. Nie tak dawno, znakomicie przyjętą przez krytyków oraz publiczność, płytę z utworami powstańczymi nagrał też Organek. To tylko pokazuje, że pamięć o wydarzeniach i bohaterach sprzed 80 lat cały czas pozostaje żywa. I to nie tylko w stolicy. Pamiętajmy więc i my…

Więcej informacji na temat rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego na stronie Urzędu Miasta Warszawy

Pomnik Małego Powstańca przy zewnętrznym murze obronnym Starego Miasta w Warszawie upamiętnia najmłodszych uczestników powstania warszawskiego. (fot. Tomasz Sikorski)