Zapowiedzi Wydarzenia Relacje

Rozmawiali o profilaktyce

Powiat Poznański jest liderem wśród samorządów powiatowych w Polsce w kwestii finansowania działań dotyczących promocji i ochrony zdrowia. W latach 2005-2016 na ich realizację przeznaczono ok. 7 mln zł. „Profilaktyka zdrowotna i zwiększenie świadomości społeczności lokalnej w tym zakresie” była też głównym punktem posiedzenia Komisji Polityki Społecznej i Ochrony Zdrowia Rady Powiatu w Poznaniu, które odbyło się 13 czerwca br. Dyskusja skupiła się przede wszystkim na skuteczności finansowanego przez Powiat Poznański programu szczepień przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego HPV.

Uczestnikami spotkania byli członkowie komisji, z Janem Grabkowskim, Starostą Poznańskim, a także Zygmunt Jeżewski, członek Zarządu Powiatu w Poznaniu i Teresa Gromadzińska, dyrektor Wydziału Spraw Społecznych i Zdrowia Starostwa Powiatowego w Poznaniu. Zaproszenie przyjęły również prof. dr hab. Hanna Krauss, kierownik Katedry i Zakładu Fizjologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu; prof. dr hab. n. med. Mariola Ropacka-Lesiak, Konsultant Wojewódzki w dziedzinie Położnictwa i Ginekologii w Wielkopolsce; a także dr n. med. Maria Marcinkowska, pełnomocnik Specjalistycznej Przychodni Lekarskiej EDICTUM oraz Elżbieta Buczkowska, była prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych. W dyskusji uczestniczył też Marek Pietrzyński, radny powiatu; Justyna Socha, wiceprezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Wiedzy o Szczepieniach „STOP NOP” oraz niektórzy goście obecni w sali sesyjnej.

Jednym z nowotworów, które zbiera dramatyczne żniwo w naszym kraju, jest rak szyjki macicy. Jak podkreślił Zygmunt Jeżewski, według danych statystycznych dostępnych w Krajowym Rejestrze Nowotworów w 2013 r. odnotowano 2909 nowych zachorowań i 1669 zgonów z powodu tej choroby. Mimo to w badaniach przesiewowych w kierunku wykrycia raka szyjki macicy uczestniczy niewiele kobiet. Zdaniem Jana Grabkowskiego, starosty poznańskiego, niezwykle ważne jest zmniejszenie nierówności w dostępności do świadczeń zdrowotnych i poprawa stanu zdrowia mieszkańców regionu. Jednym z najważniejszych inicjatyw prozdrowotnych w powiecie jest Program profilaktyki raka szyjki macicy/zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), którego ósma edycja jest kontynuowana w 2016 r. Obecnie realizuje go 25 jednostek samorządu terytorialnego w Wielkopolsce i jest to największy wskaźnik w skali kraju.

Jak zaznaczyła Mariola Ropacka-Lesiak, wirus HPV jest odpowiedzialny za około 70% nowotworów szyjki macicy, a czas rozwoju raka trwa od kilku do kilkudziesięciu lat. W przypadku wczesnego wykrycia choroby, szanse pacjentów znacznie się zwiększają, a profilaktyka pierwotna, którą są szczepionki przeciw nowotworowi szyjki macicy, przyczynia się do uratowania życia wielu kobiet. Profesor podkreśliła również, że szczepienia nie powodują wad rozwojowych płodu, a działania profilaktyczne oparte są o badania przeprowadzane na szeroką skalę. Wskazują one na to, że zastosowanie profilaktyki pierwotnej redukuje liczbę zachorowań. Starosta Poznański stwierdził natomiast, że programy profilaktyczne są prowadzone wyłącznie w celu zapobiegania chorobom, wyraźnie podkreślając, że szczepienia nie są obowiązkowe, a Powiat Poznański, finansując ich realizację, dba o to, by każdy mieszkaniec miał szansę zadbać o swoje zdrowie. Prof. Hanna Krauss zaznaczyła zaś, że w każdej karcie szczepień znajduje się rubryka dotycząca rejestru działań poszczepiennych i gdyby takowe zaistniały, zostałyby niezwłocznie zgłoszone przez rodziców. Odwołała się do dobrze udokumentowanych badań dotyczących skuteczności działań tej szczepionki, m.in. jej wpływu na znaczne ograniczenie występowania kłykcin kończystych. Nawiązała do Raportu Europejskiej Agencji ds. Leków, która jednoznacznie wykluczyła współzależność tego szczepienia z występowaniem odnotowanych powikłań.

Odmiennego zdania była Justyna Socha. Jej zdaniem Krajowy System Rejestracji Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych jest fikcją potwierdzoną przez ekspertów. Zapytała o monitoring skuteczności szczepionki, zwracając uwagę, że jej efekty będzie można poznać dopiero za około 30 lat. W związku z tym poddała też w wątpliwość ocenę zasadności finansowania programu, powołując się na ustawowy obowiązek skrupulatnego monitoringu skuteczności i bezpieczeństwa szczepionki HPV, a także na spis powikłań odnotowanych w Danii i Japonii. Dodała, że Ogólnopolskie Stowarzyszenie Wiedzy o Szczepieniach „STOP NOP” nie jest ruchem antyszczepionkowym, a jego głównymi postulatami są: opracowanie rejestracji i leczenia niepożądanych odczynów poszczepiennych, utworzenie funduszu odszkodowań dla ofiar tych powikłań oraz listy biegłych ekspertów niezależnych od koncernów farmaceutycznych. Zaznaczyła, że ważne jest, by w Polsce refundowane szczepienia były dobrowolne.

Przeciwnikiem programu okazał się natomiast Marek Pietrzyński, który także argumentował, że na efekty szczepień należy czekać kilkanaście lat. Radny powołał się również na opinię prof. Marka Klimka, który zaprzecza temu, by szczepionka pozwalała na zmniejszenie ryzyka zachorowań na raka szyjki macicy, podając, że „szczepienia obejmują najwyżej 2-3 przyczyny raka, a jest ich ponad 100”.

Jak widać, program finansowany ze środków Powiatu Poznańskiego wzbudza wiele emocji, daje on jednak możliwość dokonania świadomego wyboru w kwestii ochrony zdrowia nastolatek. Być może to też jedna z najważniejszych przyczyn wzrastającego zainteresowania szczepionką wśród kobiet dorosłych.

Tekst: Hanna Kostołowska

Fotografie: Ziemowit Maląg