Charakterystyka
Garść informacji
Powiat poznański stanowi lokalną wspólnotę samorządową tworzoną przez mieszkańców powiatu oraz terytorium 17. gmin: Buk, Czerwonak, Dopiewo, Kleszczewo, Komorniki, Kostrzyn, Kórnik, Luboń, Mosina, Murowana Goślina, Pobiedziska, Puszczykowo, Rokietnica, Stęszew, Suchy Las, Swarzędz i Tarnowo Podgórne.
Owe 17 gmin otacza miasto Poznań pierścieniem o szerokości około 25 kilometrów. Jest to jeden z 46 powiatów, które swoją siedzibę mają poza własnym obszarem tzn. w sąsiednich miastach mających prawa powiatu.
Na terenie powiatu zajmującego powierzchnię 1899,61 km2 mieszka ponad 377 tysięcy mieszkańców. Jest to zatem największy powiat w województwie wielkopolskim. Graniczy od zachodu z powiatami: szamotulskim, nowotomyskim i grodziskim, od południa: kościańskim i śremskim, od wschodu z powiatami: średzkim, wrzesińskim i gnieźnieńskim, od północy: z wągrowieckim i obornickim.
Obszar powiatu poznańskiego pokryty jest stosunkowo gęstą siecią dróg kolejowych o dużym znaczeniu dla transportu pasażerskiego i towarowego. Szlakami tymi kursują pociągi z Poznania w kierunku: Berlina, Szczecina, Koszalina, Bydgoszczy i Gdyni, Warszawy, Katowic i Krakowa, Wrocławia oraz Wolsztyna.
Teren powiatu poznańskiego wchodzi w skład Pojezierza Wielkopolskiego, rozdzielonego tu przełomowym odcinkiem Warty na Wysoczyznę Poznańską – po jej stronie zachodniej i Wysoczyznę Gnieźnieńską – po stronie wschodniej. Południowym krańcem powiat poznański obejmuje fragment Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej. Rzeźba terenu jest bardzo urozmaicona, występuje bogactwo form polodowcowych, szczególnie po obu stronach przełomowego odcinka Warty. Na północ od Poznania góruje nad okolicą ciąg pagórków czołowo – morenowych, osiągających wysokość do ok. 154 m. n. p. m (Góra Moraska). Główną osią hydrograficzną powiatu jest rzeka Warta, przyjmująca na jego terenie cztery większe dopływy: Cybinę, Głównę, Koplę i Kanał Mosiński. Ważnym elementem w krajobrazie są jeziora. Najwięcej ich znajduje się na terenie gmin: Pobiedziska (20), Murowana Goślina (17) i Stęszew.
Lasy zajmują powierzchnię 42 tysięcy hektarów co daje wskaźnik zalesienia w granicach 22%. Dominującym drzewostanem jest sosna, z udziałem buków. Największe kompleksy leśne to: Wielkopolski Park Narodowy, Rogaliński Park Krajobrazowy, Puszcza Zielonka, Park Krajobrazowy „Promno” oraz jedenaście rezerwatów przyrody.
Na terenie powiatu poznańskiego znajduje się wiele cennych zabytków architektury: pałaców, dworów czy kościołów. Praktycznie w każdej z 17 gmin powiatu znajdują się obiekty warte zobaczenia. Osoba pragnąca poznać powiat poznański może to uczynić na wiele sposobów. Może wybrać się na zwiedzanie powiatu Trasą Kórnicką, licząca około 80 km, oznakowaną sześciokątnymi brązowymi tablicami, Szlakiem Piastowskim czy wędrując rowerem ścieżkami Rowerowego Pierścienia Powiatu Poznańskiego.
Niezależnie od tego jak zamierzamy poznawać zabytki powiatu poznańskiego nie uda się tego zrobić w jeden dzień i dlatego warto zaplanować swój pobyt na dłużej.
Na pewno warto zobaczyć: Zamek Kórnicki i otaczające go Arboretum, zespół pałacowo – parkowy w Rogalinie (gm. Mosina), rezydencję rodziny Raczyńskich, drewniane kościółki w Kicinie (gm. Czerwonak), Łodzi, (gm. Stęszew), Rogalinku (gm. Mosina), Wierzenicy (gm. Swarzędz). Nie sposób odwiedzić wszystkich dworków i pałacyków rozsianych
w gminach powiatu poznańskiego ( m.in. w Pomarzanowicach; gm. Pobiedziska, Strykowie gm. Stęszew, Konarzewie; gm. Dopiewo, w Tulcach; gm. Kleszczewo, w Iwnie gm. Kostrzyn, w Biedrusku; gm. Suchy Las czy Jankowicach; gm. Tarnowo Podgórne).
Wiele cennych eksponatów znajduje się w muzeach: wspomnianym już muzeum w Kórniku i Rogalinie, Muzeum Rolnictwa w Szreniawie (gm. Komorniki), Muzeum Przyrody i Łowiectwa w Uzarzewie (gm. Swarzędz), Muzeum Przyrodniczym w Jeziorach, Muzeum „Pod Totemem” – pracowni literackiej Arkadego Fiedlera czy w unikatowym skansenie pszczelarskim w Swarzędzu.
Kto jednak chciałby zobaczyć wszystkie ważniejsze zabytki Wielkopolski zgromadzone w jednym miejscu, koniecznie musi odwiedzić Skansen Miniatur Szlaku Piastowskiego w Pobiedziskach.
Powiat poznański można również zwiedzić śladem wybitnych Wielkopolan czy legendarnych postaci, oraz „osobistości” życia lokalnego. O tajemnicach Zamku Kórnikckiego opowie nam Biała Dama, Elegant z Mosiny pokaże najciekawsze miejsca w gminie Mosina, a wraz
z Rycerzem Kostro możemy wędrować po Kostrzynie i jego okolicach.
Miłośnicy turystyki pieszej mogą wędrować po powiecie licznymi szlakami rozsianymi w Wielkopolskim Parku Narodowym, Puszczy Zielonce, w Parku Krajobrazowym „Promno” czy na obrzeżach Poznania. W powiecie poznańskim można też dobrze wypocząć. Ośrodki wypoczynkowe zlokalizowane są z reguły nad jeziorami (m. in. Jeziorem Bnińskim, Dymaczewskim, Kołatkowskim czy Kamińskim). Miłośnicy aktywnej turystyki mają do swojej dyspozycji ośrodki konne (m. in. Iwno, Puszczykowo – Niwka, Bolesławiec k. Mosiny, Biedrusko, Owińska, Boduszewo, Radoszyn, Stęszewko czy Rogalin), korty tenisowe (m. in. centrum tenisowe w Sierosławiu), a także ośrodek szkolenia spadochronowego w Kobylnicy.
Powiat poznański to nie tylko bogactwo miejsc cennych do odwiedzenia pod względem krajobrazowych, interesujących zabytków czy miejsc wypoczynku. To obszar atrakcyjny pod względem gospodarczym i inwestycyjnym. Bliskość Poznania, interesujące położenie geograficzne i komunikacyjne czyni ten teren niezwykle korzystnym dla podejmowania inwestycji. Z tego względu średnia ilość podmiotów gospodarczych na 1000 mieszkańców oraz dochody własne gmin na 1 mieszkańca należą do najwyższych w kraju. O tym , że warto tutaj inwestować i jak również mieszkać świadczy wzrastająca każdego roku liczba budownictwa jednorodzinnego na terenie powiatu.
Historia
Reforma ustrojowa państwa, która weszła w życie 1 stycznia 1999 roku, wprowadziła nowy trójstopniowy podział terytorialny państwa, tworząc, obok gmin, samorząd terytorialny na poziomie powiatowym i wojewódzkim.
Podstawą prawną dla funkcjonowania powiatu jest ustawa o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2019 r. poz. 511).
Organami powiatu są: rada powiatu będąca organem stanowiącym i kontrolnym oraz zarząd powiatu, który jest organem wykonawczym powiatu.
Rada Powiatu w Poznaniu VI kadencji 2018-2023 liczy 29 radnych: Platforma Obywatelska (PO) – Przewodniczący Seweryn Waligóra (14 osób); Prawo i Sprawiedliwość (PiS) – Przewodniczący Filip Żelazny (7 osób); Bezpartyjni Samorządowcy (BS) – Przewodniczący Dariusz Szmyt (5 osób) oraz Niezależni dla Powiatu (NdP) Małgorzata Halber, Jacek Szeszuła i Michał Podsada z Polskiego Stronnictwa Ludowego (PSL).
Do wyłącznej właściwości rady należy: stanowienie aktów prawa miejscowego, w tym statutu powiatu; wybór i odwołanie zarządu; powoływanie i odwoływanie na wniosek starosty skarbnika powiatu, będącego głównym księgowym budżetu; stanowienie o kierunkach działania zarządu powiatu oraz rozpatrywanie sprawozdań z działalności zarządu w tym z działalności finansowej; uchwalanie budżetu powiatu; rozpatrywanie sprawozdań z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nie udzielenia absolutorium dla zarządu z tego tytułu; rozpatrywanie raportu o stanie powiatu oraz podejmowanie uchwał w sprawie udzielenia lub nieudzielenia wotum zaufania dla zarządu z tego tytułu; podejmowanie uchwał w sprawach wysokości podatków i opłat w granicach określonych ustawami; podejmowanie uchwał w sprawach: majątkowych powiatu, przyjęcia zadań z zakresu administracji rządowej, określania wysokości sumy, do której zarząd może samodzielnie zaciągać zobowiązania, współpracy ze społecznościami lokalnymi innych państw oraz przystępowania do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych, herbu powiatu i flagi powiatu; uchwalanie powiatowego programu zapobiegania przestępczości oraz ochrony bezpieczeństwa obywateli i porządku publicznego; uchwalanie powiatowego programu przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy; przyjmowanie programów rozwoju w trybie określonym w przepisach o zasadach prowadzenia polityki rozwoju; dokonywanie oceny stanu bezpieczeństwa przeciwpożarowego i zabezpieczenia przeciwpowodziowego powiatu; podejmowanie uchwał w sprawie zasad udzielania stypendiów dla uczniów i studentów oraz podejmowanie uchwał w innych sprawach zastrzeżonych ustawami do kompetencji rady.
Rada rozpatruje na sesjach i rozstrzyga w drodze uchwał wszystkie sprawy należące do jej kompetencji. Sesje rady są jawne. Zbiór aktów prawa miejscowego ustanowionych przez powiat gromadzi i udostępnia w swojej siedzibie Starostwo Powiatowe. Powiatowe przepisy porządkowe podlegają ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Rada kontroluje działalność zarządu oraz powiatowych jednostek organizacyjnych. Może również powoływać ze swojego grona stałe i doraźne komisje do określonych zadań.
Rada Powiatu w Poznaniu w obecnej kadencji powołała następujące komisje stałe:
- Komisja Rewizyjna,
- Komisja Skarg, Wniosków i Petycji,
- Komisja Finansów i Gospodarowania Mieniem Powiatu,
- Komisja Oświaty i Wychowania,
- Komisja Komunikacji, Budownictwa i Infrastruktury,
- Komisja Kultury, Kultury Fizycznej i Turystyki,
- Komisja Polityki Społecznej i Ochrony Zdrowia,
- Komisja Ochrony Środowiska i Rolnictwa,
- Komisja Promocji i Rozwoju Regionalnego.
Obsługę Rady i jej Komisji zapewnia Biuro Rady.
W skład Zarządu Powiatu w Poznaniu wchodzą 4 osoby: starosta jako przewodniczący, wicestarosta i dwóch członków: jeden z grona radnych, drugi z spoza Rady. Zarząd wykonuje uchwały rady i zadania powiatu określone przepisami prawa. Do zadań zarządu należy w szczególności: przygotowywanie projektów uchwał rady, wykonywanie uchwał rady, gospodarowanie mieniem powiatu, wykonywanie budżetu powiatu, zatrudnianie i zwalnianie kierowników jednostek organizacyjnych powiatu. Starosta organizuje pracę zarządu i starostwa, kieruje bieżącymi sprawami powiatu oraz reprezentuje powiat na zewnątrz.
Powiat poznański w liczbach: dane statystyczne dotyczące powiatu poznańskiego