Menu główne
Środki finansowe z budżetu państwa
Dookoła powiatowego świata
NAJki i jedynki
Rekordy, osiągnięcia, wszelkie „naj”. Niemal zawsze wzbudzają zainteresowanie, wywołują emocje i – nie ma co ukrywać – często są powodem do dumy. Poszukajmy zatem tego, co u nas NAJstarsze, NAJdłuższe czy NAJwiększe albo JEDYNE w skali regionu, kraju, Europy i świata.
Rekordy przyrody
1435. Tyle dębów szypułkowych o obwodach pnia powyżej 200 cm doliczono się na Łęgach Rogalińskich, w jednym z największych skupisk sędziwych dębów w Europie. Najgrubszym z nich (940 cm) jest Dąb Rus rosnący w parku pałacowym w Rogalinie. Wiek drzewa jest oceniany na 800 lat, co daje mu tytuł najstarszego dębu w Polsce. W Rogalinie przed wjazdem na teren Majątku Rogalin znaleźć można jeszcze inną ciekawostkę – potężny głaz narzutowy. Przeniesiony spod Konina eratyk jest jednym z nielicznych tego typu gigantów, które zostały zważone, a jego wagę określono na – bagatela – ponad 25 ton! Na drugim brzegu Warty, w Wielkopolskim Parku Narodowym w rejonie Szwedzkich Gór znajduje się końcowy fragment Ozu Bukowsko-Mosińskiego. To przypominające nasyp kolejowy polodowcowe wzniesienie o łącznej długości 37 km jest najdłuższym ozem w Polsce i jednym z najdłuższych w Europie (nie licząc krajów nordyckich).
Dęby Rogalińskie (fot. Archiwum Urzędu Miejskiego w Mosinie)
Na liście przyrodniczych (wodnych) unikatów znalazło się też źródełko Żarnowiec – jedyne w regionie źródło-pomnik przyrody oraz Rezerwat Słonawy, chroniący ujściowy odcinek Wełny w Obornikach – jeden z nielicznych polskich rezerwatów ichtiologicznych. Kolejne rezerwaty (Żywiec dziewięciolistny oraz Śnieżycowy Jar) kryją najdalej wysunięte na północ w kraju stanowiska ciekawych roślin. A skoro już o roślinach mowa, to nie sposób nie wspomnieć o Arboretum Kórnickim – najstarszym w Polsce ogrodzie dendrologicznym, założonym w roku 1826. Około 14 lat później posadzono tam cypryśnik błotny, który dziś jest najstarszym i największym (28 m wysokości, 515 cm obwodu) okazem tego efektownego gatunku w kraju. Do arboretum należy również rekord Polski w zakresie lilaków (bzów) – co roku w maju można tam podziwiać aż 1600 kwitnących gatunków i odmian!
Skarby muzeów
W Rogalinie spośród wielu wspaniałych obrazów zgromadzonych w tamtejszej galerii, swymi gabarytami wyróżnia się „Dziewica Orleańska”. Największe płótno, jakie kiedykolwiek wyszło spod pędzla Jana Matejki, ma powierzchnię 47 m2, większą od niejednego mieszkania! Największą i najpełniejszą kolekcją w kraju może się poszczycić Muzeum Pszczelarstwa w Swarzędzu, gdzie zgromadzono około 270 uli różnych typów. Chlubą kolekcji jest XV-wieczna barć wiślana, nazywana najstarszym ulem w Polsce. W zbiorach Muzeum Powstańców Wielkopolskich w Lusowie znalazły się przedmioty związane z Janiną Lewandowską – jedyną kobietą zamordowaną w Katyniu. Warto dodać, że pobliski rodzinny grobowiec, w który złożono fragment jej czaszki, to jedyne w Polsce miejsce pochówku szczątków katyńskich osoby znanej z imienia i nazwiska.
Ule w Muzeum Pszczelarstwa w Swarzędzu (fot. Archiwum Muzeum Pszczelarstwa w Swarzędzu)
Wśród bezcennych zbiorów Biblioteki Kórnickiej uwagę zwracają jedyne istniejące egzemplarze dzieł tak znanych autorów jak Jan Kochanowski („Szachy”), Mikołaj Rej („Żywot Józefa”) czy Mikołaj Sęp-Szarzyński („Rytmy abo wiersze polskie”). Jedynym na świecie i jednocześnie najstarszym (1840 r.) egzemplarzem skórzanej tabliczki do pisania pismem Braille’a może się pochwalić Muzeum Tyflologiczne w Owińskach. W zbiorach placówki znajduje się też 220-letnia drukarenka Kleina – jedyna w Polsce i jedna z zaledwie kilku na świecie. Dumą unikatowego w skali Polski i jednego z nielicznych tego typu muzeów w Europie jest również pokaźna (przeszło 150 egzemplarzy) i niezwykle różnorodna kolekcja zabytkowych map dotykowych.
Obiekty nietuzinkowe
Warto ponownie wspomnieć o Rogalinie ze względu na tamtejszy kościół św. Marcelina. Jest to ewenement architektoniczny na skalę europejską: budowla w stylu klasycznym wzniesiona na podziemiach w stylu romańsko-gotyckim. Mało znaną atrakcją Śremu pozostaje jedyna w Polsce (czynna) kręgielnia parkietowa. Siedzibą Ośrodka Edukacji Leśnej Łysy Młyn jest jedyny w regionie działający (przy odpowiednim poziomie wody) drewniany młyn wodny. W Kórniku warto zobaczyć pierwszy na świecie pomnik – ławeczkę Wisławy Szymborskiej, odsłoniętą w 2013 roku, a w pobliskim Borówcu – największą w Polsce makietę (nie tylko) kolejową w skali 1:87 (H0). Makieta Borówiec dotychczas osiągnęła powierzchnię ponad 450 m2 i… ciągnie rośnie. Listę rekordów uzupełnia Orzeł i Krzyż w Murowanej Goślinie – największe w Polsce nocne widowisko plenerowe oraz czterokilometrowy Tor Poznań w Przeźmierowie – najdłuższy tor wyścigowy w kraju.
Autor: Piotr Basiński
Dziewica Orleańska Jana Matejki w Galerii Obrazów w Rogalinie (fot. Piotr Basiński)
To już ostatni odcinek „Turystycznych PLOTek”, przygotowanych przez Poznańską Lokalną Organizację Turystyczną (PLOT). W ramach cyklu promującego mikroturystykę od lutego 2020 roku powstało 36 artykułów, które na łamach informatorów samorządowych gmin członkowskich PLOT, w Naszym Głosie Poznańskim oraz w Prasowej Powiatowej17. ukazały się dotychczas w łącznym nakładzie ponad 3,3 mln egzemplarzy! Wszystkie teksty zebrano na stronie www.powiat.poznan.pl/powiat/dookola-powiatowego-swiata. Dziękujemy serdecznie wszystkim czytelnikom i do zobaczenia na szlaku!
